Sinh viên năm nhất nên học gì ngoài sách vở? Hướng dẫn định hướng nghề nghiệp từ sớm
Bước chân vào đại học, nhiều sinh viên năm nhất mang theo tâm lý “cứ học đã, tính sau”. Lịch học mới, môn học lạ, không còn người quản thúc – mọi thứ giống như được “giải phóng” khỏi áp lực cấp ba. Nhưng đi kèm cảm giác tự do là một cú sốc thầm lặng: bạn buộc phải học cách tự lo cho mình – từ việc học, sống, đến việc chuẩn bị cho tương lai.
Sự thật là: học đại học không chỉ là để thi qua môn. Nếu bạn chỉ tập trung học lý thuyết mà không để ý đến kỹ năng, trải nghiệm hay định hướng nghề nghiệp, bạn sẽ dần rơi vào thế bị động. Và đến năm ba, năm tư – khi nhận ra mình không biết sẽ làm gì sau khi ra trường thì đã muộn.
1. Vì sao năm nhất cần bắt đầu định hướng nghề nghiệp?
Không định hướng = dễ chọn sai = tốn thời gian và tiền bạc.
Rất nhiều sinh viên đến năm cuối mới nhận ra mình học sai ngành, không hợp nghề. Khi đó, đổi ngành thì muộn, học thêm tốn kém, còn đi làm thì không biết bắt đầu từ đâu.
Rất nhiều sinh viên đến năm cuối mới nhận ra mình học sai ngành, không hợp nghề. Khi đó, đổi ngành thì muộn, học thêm tốn kém, còn đi làm thì không biết bắt đầu từ đâu.
Ngành học chưa chắc là nghề bạn sẽ làm.
Bạn học quản trị kinh doanh không có nghĩa sẽ làm sếp. Học công nghệ thông tin không đồng nghĩa sẽ trở thành lập trình viên. Muốn biết mình phù hợp với nghề nào, bạn cần chủ động khám phá thêm – điều không nằm trong giáo trình.
Bạn học quản trị kinh doanh không có nghĩa sẽ làm sếp. Học công nghệ thông tin không đồng nghĩa sẽ trở thành lập trình viên. Muốn biết mình phù hợp với nghề nào, bạn cần chủ động khám phá thêm – điều không nằm trong giáo trình.
Thị trường lao động thay đổi quá nhanh.
Những nghề bạn nghe “hot” hôm nay có thể không còn chỗ đứng sau 4 năm. Việc định hướng sớm giúp bạn có thời gian trau dồi kỹ năng, thích nghi, và xây lợi thế cạnh tranh khi ra trường.
Những nghề bạn nghe “hot” hôm nay có thể không còn chỗ đứng sau 4 năm. Việc định hướng sớm giúp bạn có thời gian trau dồi kỹ năng, thích nghi, và xây lợi thế cạnh tranh khi ra trường.
2. Những thứ sinh viên năm nhất nên học ngoài chương trình chính thức
a. Kỹ năng học đại học hiệu quả
Tự học là kỹ năng sống còn ở bậc đại học. Không ai dạy bạn cách tìm tài liệu, lập kế hoạch học tập, hay hệ thống kiến thức. Hãy học cách ghi chú khoa học, quản lý thời gian hợp lý, và đặt mục tiêu học tập rõ ràng. Đây là bước đầu tiên vô cùng quan trọng để không bị ngợp giữa rừng môn học.
b. Kỹ năng mềm nền tảng
Bạn không thể làm việc nhóm tốt nếu chưa từng làm việc nhóm nghiêm túc. Bạn sẽ không thể thuyết trình tự tin nếu luôn né tránh đứng trước lớp. Kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề… đều có thể rèn từ những hoạt động đơn giản như tham gia câu lạc bộ, làm dự án, hay tình nguyện.
c. Kỹ năng công nghệ cơ bản
Dù học ngành gì, bạn cũng nên thành thạo các công cụ cơ bản như Word, Excel, Google Docs/Sheet, Power Point/Canva (thiết kế), Notion (quản lý thông tin), Google Calendar (quản lý thời gian biểu) hoặc Miro (lập sơ đồ),... Đây là những kỹ năng “nhỏ nhưng có võ”, giúp bạn làm việc hiệu quả hơn và được đánh giá cao từ sớm.
3. Làm sao để định hướng nghề nghiệp từ năm nhất?
a. Tìm hiểu bản thân
Bắt đầu từ những câu hỏi đơn giản: Bản thân bạn thích làm gì? Ghét điều gì? Khi làm việc gì thì bạn thấy có năng lượng nhất? Kết hợp với các bài test như MBTI, DISC, Holland Code, bạn có thể phác thảo sơ bộ chân dung nghề nghiệp phù hợp với mình.
b. Khám phá ngành nghề
Thay vì chỉ nghe “học IT lương cao”, hãy tìm hiểu cụ thể: IT có những mảng nào? Công việc hằng ngày ra sao? Cần kỹ năng gì? Học gì thêm ngoài kiến thức ngành?
Bạn có thể xem video nghề nghiệp trên YouTube, đọc blog, tham gia hội thảo nghề nghiệp hoặc tìm mentor để hỏi chuyện. Hãy khai thác triệt để các kênh như LinkedIn, Careerviet, Cẩm nang hướng nghiệp hoặc các hội nhóm chuyên ngành để cập nhật thêm nhiều kiến thức mới, giúp bạn hiểu rõ hơn ngành nghề mà bạn đang hướng tới.
c. Trải nghiệm thực tế
Năm nhất chưa cần phải đi làm part-time ngay, nhưng bạn hoàn toàn có thể tham gia dự án sinh viên, CLB học thuật, hoặc tình nguyện theo lĩnh vực mình quan tâm. Trải nghiệm thực tế giúp bạn biết rõ hơn mình có hợp với môi trường đó không, và giúp làm đẹp hồ sơ cá nhân ngay từ sớm.
4. Gợi ý lộ trình định hướng cho sinh viên năm nhất
|
Thời gian
|
Việc nên làm
|
|
Học kỳ 1
|
Làm quen môi trường, học cách tự học
|
|
Học kỳ 2
|
Tìm hiểu nghề nghiệp, tham gia CLB/dự án nhỏ, bắt đầu xây dựng CV, tạo tài khoản LinkedIn
|
|
Học kỳ 3 (Hè)
|
Học kỹ năng mềm online (giao tiếp, Excel, CV), tham gia các chuyên đề hướng nghiệp, tư vấn việc làm do trường đại học tổ chức hoặc trải nghiệm thực tế: tình nguyện, trợ giảng, thực tập ngắn,...
|
Kết lại: Đặt nền móng vững, hành trình học tập sẽ dễ hơn
Rất khó để biết chính xác 10 năm nữa mình sẽ làm gì. Nhưng nếu ngay từ năm nhất, bạn chịu khó học cách học, quan sát bản thân, tìm hiểu nghề nghiệp và thử những điều nhỏ, bạn đã đi trước rất nhiều người.
Nền tảng đó sẽ giúp bạn không “sốc” khi bước vào thị trường việc làm. Và dù thay đổi hướng đi sau này, bạn vẫn có đủ kỹ năng và tư duy để thích nghi.
Đại học là một cuộc đầu tư. Hãy đầu tư đúng từ năm đầu tiên.
Nguồn: Tham khảo từ nhiều nguồn
Tin khác
[Trở về]
- ĐÁNH BAY NỖI SỢ THUYẾT TRÌNH - TỰ TIN CHINH PHỤC MỌI ÁNH NHÌN! (09/04)
- NGUỒN TÌM KIẾM TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU KHOA HỌC UY TÍN (08/04)
- CÔNG THỨC “GIỚI THIỆU BẢN THÂN” ẤN TƯỢNG KHI ĐI PHỎNG VẤN (19/03)
- MẸO GIÚP CV CỦA SINH VIÊN KHÔNG CÒN “TRỐNG TRẢI” (17/03)
- BÀI TỔNG HỢP ĐẦY ĐỦ VỀ CHUẨN BỊ CV VÀ PHỎNG VẤN VIỆC LÀM (13/03)
Tìm việc làm
Kết nối với trường ĐH Mở TPHCM
Thăm dò ý kiến
Bạn mong muốn làm việc ở đâu?
- Khu vực công.
- Khu vực tư nhân.
- Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
- Tự tạo doanh nghiệp.