Ngày nay, nhiều sinh viên lựa chọn đi làm thêm để có thêm thu nhập, rèn luyện kỹ năng và mở rộng mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên, nếu không biết cách sắp xếp hợp lý, công việc làm thêm có thể chiếm quá nhiều thời gian, dẫn đến kết quả học tập sa sút và sức khỏe bị ảnh hưởng. Chính vì vậy, việc tìm được sự cân bằng giữa học và làm thêm là yếu tố then chốt giúp sinh viên vừa đạt thành tích trên giảng đường, vừa tích lũy được trải nghiệm thực tế quý báu.

1. Xác định ưu tiên: Học vẫn là trọng tâm

Điều quan trọng nhất mà sinh viên cần ghi nhớ chính là mục tiêu hàng đầu ở giai đoạn này là học tập. Trước khi nhận bất kỳ công việc nào, hãy tự hỏi liệu công việc đó có ảnh hưởng tiêu cực đến thời gian học hay không. Nếu bạn cảm thấy quá tải, hãy giới hạn số giờ làm thêm ở mức hợp lý, thông thường khoảng 15–20 giờ/tuần. Chỉ khi xác định rõ ràng thứ tự ưu tiên, bạn mới có thể duy trì hiệu quả cả trong học tập và công việc.

2. Chọn công việc phù hợp

Không phải công việc làm thêm nào cũng mang lại giá trị như nhau. Lời khuyên dành cho sinh viên là hãy ưu tiên những công việc có liên quan đến chuyên ngành đang học để vừa kiếm thêm thu nhập, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế. Nếu chưa có cơ hội trong lĩnh vực chuyên môn, bạn có thể tìm công việc linh hoạt như part-time, freelance, trợ giảng, gia sư hay bán hàng ca tối. Quan trọng hơn hết, hãy chắc chắn rằng môi trường làm việc lành mạnh, không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

2. Quản lý thời gian thông minh

Để tránh rơi vào tình trạng “chạy đua với thời gian”, sinh viên nên tập thói quen lập kế hoạch cụ thể cho từng tuần. Việc ghi rõ lịch học, giờ làm thêm, khoảng thời gian tự học và nghỉ ngơi sẽ giúp bạn kiểm soát tốt hơn. Ngoài ra, có thể tận dụng các công cụ hỗ trợ như Google Calendar, Notion hoặc đơn giản là sổ tay để theo dõi tiến độ công việc. Một bí quyết hữu ích là áp dụng nguyên tắc 80/20, nghĩa là tập trung vào những hoạt động quan trọng nhất để đạt hiệu quả cao thay vì phân tán sức lực vào quá nhiều việc nhỏ lẻ.

3. Chọn công việc phù hợp

Không phải công việc làm thêm nào cũng mang lại giá trị như nhau. Lời khuyên dành cho sinh viên là hãy ưu tiên những công việc có liên quan đến chuyên ngành đang học để vừa kiếm thêm thu nhập, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế. Nếu chưa có cơ hội trong lĩnh vực chuyên môn, bạn có thể tìm công việc linh hoạt như part-time, freelance, trợ giảng, gia sư hay bán hàng ca tối. Quan trọng hơn hết, hãy chắc chắn rằng môi trường làm việc lành mạnh, không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

4. Giữ gìn sức khỏe thể chất và tinh thần

Một trong những sai lầm phổ biến của sinh viên khi vừa học vừa làm thêm là đánh đổi sức khỏe để chạy theo lịch trình dày đặc. Hãy luôn đảm bảo ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh và duy trì thói quen vận động nhẹ nhàng. Nếu thường xuyên lạm dụng cà phê hoặc đồ ăn nhanh, cơ thể bạn sẽ nhanh chóng mệt mỏi và giảm hiệu suất học tập cũng như làm việc. Hãy học cách lắng nghe cơ thể mình, khi cảm thấy quá tải, hãy mạnh dạn giảm bớt giờ làm hoặc tạm nghỉ để tái tạo năng lượng.

5. Học cách nói “không”

Ngoài ra, nhiều bạn sinh viên thường nhận thêm ca làm vì nể nang hoặc vì muốn kiếm nhiều tiền hơn. Nhưng càng ôm đồm, bạn càng dễ mất cân bằng. Chính vì thế, hãy xác định giới hạn của bản thân và dũng cảm nói “không” khi công việc ảnh hưởng đến học tập hoặc sức khỏe. Một lịch làm việc vừa phải, duy trì lâu dài sẽ hiệu quả hơn nhiều so với việc làm quá sức trong thời gian ngắn.

Kết luận

Việc cân bằng giữa học và làm thêm không dễ dàng, nhưng hoàn toàn có thể đạt được nếu bạn biết cách sắp xếp hợp lý. Đừng coi làm thêm chỉ đơn thuần là để kiếm tiền, mà hãy xem đó là cơ hội để trưởng thành toàn diện: vừa giỏi kiến thức, vừa vững kỹ năng và giàu trải nghiệm. Khi biết quản lý tốt cả hai, bạn sẽ tự tin hơn trên con đường học tập lẫn sự nghiệp sau này.

Bài viết: Khánh Vy

Biên tập: Anh Thư

_________

Trung tâm Hướng nghiệp - Tư vấn việc làm, Trường Đại học Mở TP.HCM

Văn phòng làm việc: Phòng 011 - 97 Võ Văn Tần, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Tp.HCM

Điện thoại: (028) 39300952

• Email: huongnghiepvieclam@ou.edu.vn l jobfair@ou.edu.vn

• Website: https://vieclam.ou.edu.vn/vi

• Fanpage: https://www.facebook.com/CongthongtinvieclamOU/

• Tiktok: https://www.tiktok.com/@huongnghiepvieclamou