Thực tập là bước đệm quan trọng trước khi bước vào thị trường lao động, nhưng nhiều sinh viên vẫn xem nhẹ giai đoạn này, chỉ “đi cho có”. Thiếu chuẩn bị, thiếu mục tiêu, kỳ thực tập dễ trở thành trải nghiệm mờ nhạt. Vậy cần làm gì để biến nó thành cơ hội thật sự? Bài viết này sẽ giúp bạn chuẩn bị kỹ lưỡng để không lãng phí hành trình quan trọng này.

1. Tư duy chọn nơi thực tập: Công ty nhỏ với Tập đoàn lớn

Việc lựa chọn nơi thực tập ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm và cơ hội học hỏi của bạn. Mỗi môi trường làm việc đều có những ưu và nhược điểm riêng, và việc hiểu rõ điều này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu nghề nghiệp của mình.

Công ty nhỏ: Làm việc tại các công ty nhỏ thường mang lại môi trường linh hoạt và gần gũi. Bạn có thể tiếp xúc trực tiếp với nhiều bộ phận khác nhau, từ đó hiểu rõ hơn về quy trình hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, do quy mô nhỏ, bạn có thể phải đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau, đôi khi vượt ra ngoài chuyên môn của mình. Điều này đòi hỏi bạn phải có khả năng thích ứng nhanh và học hỏi liên tục. 

Tập đoàn lớn: Làm việc tại các tập đoàn lớn thường mang lại môi trường chuyên nghiệp và có hệ thống đào tạo bài bản. Bạn sẽ được tiếp xúc với các quy trình làm việc chuẩn mực và có cơ hội học hỏi từ những chuyên gia trong ngành. Tuy nhiên, do đặc thù quy mô lớn với hệ thống nhiệm vụ phân công cụ thể, công việc của bạn có thể bị chuyên môn hóa cao, và bạn có thể ít có cơ hội tiếp xúc với các công việc của phòng ban khác. Điều này đòi hỏi bạn phải có khả năng làm việc độc lập và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình.

Vì vậy, việc lựa chọn giữa công ty nhỏ và tập đoàn lớn phụ thuộc vào mục tiêu nghề nghiệp và sở thích cá nhân của bạn. Nếu bạn muốn học hỏi nhanh và trải nghiệm đa dạng công việc, công ty nhỏ có thể là lựa chọn phù hợp. Nếu bạn muốn có môi trường làm việc chuyên nghiệp và cơ hội thăng tiến rõ ràng, tập đoàn lớn có thể là lựa chọn tốt hơn.

2. Những gì cần chuẩn bị trước kỳ thực tập?

Để thực tập hiệu quả, mô hình ASK sẽ là lựa chọn tốt nhất giúp bạn phát triển toàn diện và đáp ứng tốt yêu cầu công việc theo ba yếu tố quan trọng: Kỹ năng (Skills), Kiến thức (Knowledge) và Thái độ (Attitude):

Kỹ năng (Skills): Bạn cần trang bị các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề. Ngoài ra, kỹ năng chuyên môn như sử dụng phần mềm, phân tích dữ liệu hoặc viết báo cáo cũng rất quan trọng. Bạn có thể tham gia các khóa học trực tuyến, đọc sách hoặc thực hành để nâng cao kỹ năng của mình.

Kiến thức (Knowledge): Bạn cần nắm vững kiến thức chuyên ngành đã học và cập nhật các xu hướng mới trong lĩnh vực của mình. Đọc sách, báo cáo ngành, tham gia hội thảo hoặc kết nối với chuyên gia trong ngành là những cách hiệu quả để nâng cao kiến thức.

Thái độ (Attitude): Thái độ tích cực, chủ động và cầu thị là yếu tố quan trọng giúp bạn học hỏi và phát triển trong suốt kỳ thực tập. Hãy luôn sẵn sàng tiếp nhận phản hồi, học hỏi từ đồng nghiệp và không ngừng cải thiện bản thân.

3. Lỗi phổ biến khi đi thực tập và cách tận dụng cơ hội

Trong quá trình thực tập, nhiều bạn gặp phải một số lỗi phổ biến, ảnh hưởng đến hiệu quả học hỏi và phát triển. Dưới đây là những lỗi thường gặp và cách khắc phục:

Thụ động, không chủ động học hỏi: Nhiều bạn chỉ làm theo yêu cầu mà không tìm hiểu thêm hoặc đề xuất ý tưởng mới. Điều này khiến bạn bỏ lỡ cơ hội học hỏi và thể hiện khả năng. Hãy chủ động tìm hiểu công việc, đặt câu hỏi và đề xuất ý tưởng cải tiến. Điều này không chỉ giúp bạn học hỏi nhanh chóng mà còn thể hiện sự chủ động và sáng tạo của bạn.

Không biết cách giao tiếp và xây dựng mối quan hệ: Giao tiếp kém có thể khiến bạn bị cô lập và không nhận được sự hỗ trợ khi cần. Hãy lắng nghe, chia sẻ và xây dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp. Tham gia các hoạt động nhóm, hỏi thăm và hỗ trợ đồng nghiệp sẽ giúp bạn xây dựng mối quan hệ tốt đẹp và nhận được sự hỗ trợ khi cần.

Không biết cách quản lý thời gian và công việc: Quá tải công việc hoặc không hoàn thành đúng hạn sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả thực tập. Lên kế hoạch công việc, sắp xếp ưu tiên và hoàn thành đúng hạn. Sử dụng các công cụ quản lý thời gian như lịch làm việc, danh sách công việc sẽ giúp bạn quản lý công việc hiệu quả.

Không biết cách nhận và xử lý phản hồi: Phản hồi là cơ hội để bạn cải thiện bản thân. Không tiếp nhận hoặc phản ứng tiêu cực sẽ cản trở sự phát triển. Vì thế, bạn hãy lắng nghe, cảm ơn và rút kinh nghiệm từ phản hồi. Hãy xem phản hồi là cơ hội để học hỏi và cải thiện bản thân.

Kết lại

Thực tập là cơ hội quý giá để bạn học hỏi và phát triển. Để không chỉ là "đi cho có", hãy chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động học hỏi và thể hiện thái độ chuyên nghiệp. Chắc chắn bạn sẽ có một kỳ thực tập thành công và mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Bài viết: Khánh Vy.