Khi bước vào năm nhất đại học, nhiều sinh viên bắt đầu nghĩ đến việc đi làm thêm. Một số bạn mong muốn tự lập về tài chính, số khác muốn tích lũy trải nghiệm và kỹ năng. Tuy nhiên, không phải ai cũng sẵn sàng để vừa học vừa làm ngay từ năm đầu tiên. Câu trả lời cho việc “có nên làm thêm hay không” phụ thuộc vào mục tiêu, khả năng quản lý thời gian và sức khỏe của mỗi người.

Lợi ích của việc làm thêm sớm

1. Tăng tính tự lập và trách nhiệm

Làm thêm giúp sinh viên năm nhất học cách tự lo cho bản thân, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào gia đình. Khi có thu nhập riêng, bạn sẽ biết cách chi tiêu hợp lý và trân trọng giá trị của đồng tiền. Đây cũng là một bước quan trọng để rèn luyện tính trách nhiệm với công việc và cuộc sống.

2. Tích lũy kỹ năng mềm

Thông qua công việc làm thêm, sinh viên được rèn luyện nhiều kỹ năng mà giảng đường khó mang lại, chẳng hạn như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian hay giải quyết vấn đề. Những kỹ năng này sẽ trở thành hành trang quý giá cho các môn học, hoạt động ngoại khóa và cả sự nghiệp sau này.

3. Có thêm trải nghiệm thực tế

Thế giới ngoài giảng đường khác xa sách vở. Khi đi làm thêm, sinh viên có cơ hội tiếp xúc với nhiều môi trường, nhiều kiểu người và nhiều tình huống thực tế. Những trải nghiệm này giúp bạn trưởng thành hơn, biết cách thích nghi và linh hoạt xử lý các vấn đề trong cuộc sống.

4. Mở rộng mối quan hệ

Công việc làm thêm cũng mang lại cơ hội kết nối với nhiều người: đồng nghiệp, khách hàng, thậm chí là nhà tuyển dụng tiềm năng. Mối quan hệ xã hội này có thể hỗ trợ bạn trong việc học, tìm việc sau khi ra trường hoặc mở ra những hướng phát triển mới.

Thách thức tiềm ẩn khi làm thêm năm nhất

1. Nguy cơ ảnh hưởng kết quả học tập

Năm nhất là giai đoạn quan trọng để làm quen với môi trường học tập mới, phương pháp học khác biệt và lượng kiến thức nhiều hơn phổ thông. Nếu quá tập trung vào việc làm thêm, bạn có thể bỏ lỡ những buổi học, giảm thời gian tự học, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến điểm số.

2. Khó thích nghi với áp lực kép

Vừa học vừa làm đồng nghĩa với việc bạn phải đối diện với hai loại áp lực: áp lực học tập và áp lực công việc. Sinh viên năm nhất vốn chưa quen với sự thay đổi lớn khi vào đại học, nếu thêm công việc ngoài giờ, dễ dẫn đến căng thẳng, mệt mỏi hoặc mất cân bằng tinh thần.

3. Ảnh hưởng đến sức khỏe và lối sống

Làm thêm quá nhiều giờ có thể khiến bạn thiếu ngủ, ăn uống thất thường hoặc bỏ bê việc tập luyện thể thao. Duy trì lối sống không lành mạnh trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, khiến bạn khó theo kịp nhịp độ học tập.

4. Rủi ro chọn nhầm công việc

Không phải công việc nào cũng phù hợp với sinh viên năm nhất. Nếu chọn phải công việc vất vả, ca kéo dài hoặc môi trường thiếu lành mạnh, bạn dễ bị kiệt sức và mất động lực. Thậm chí, một số bạn còn sa vào làm thêm quá mức mà quên mất mục tiêu học tập chính.

Khi nào nên đi làm thêm?

Sinh viên năm nhất không nhất thiết phải đi làm thêm ngay. Thay vào đó, hãy dành thời gian đầu để làm quen với chương trình học, xây dựng thói quen học tập và tham gia các hoạt động trong trường. Khi đã cảm thấy ổn định, bạn có thể thử sức với những công việc nhẹ nhàng, linh hoạt về thời gian như gia sư, trợ giảng, nhân viên phục vụ hoặc làm thêm theo dự án ngắn hạn.

Lời khuyên cho sinh viên năm nhất

Nếu quyết định đi làm thêm, hãy luôn đặt việc học là ưu tiên hàng đầu. Nên giới hạn số giờ làm ở mức hợp lý, khoảng 15–20 giờ/tuần để không ảnh hưởng đến học tập và nghỉ ngơi. Đồng thời, hãy chọn công việc mang lại giá trị lâu dài như rèn luyện kỹ năng, xây dựng mối quan hệ hoặc liên quan đến chuyên ngành. Cuối cùng, đừng quên chăm sóc sức khỏe và tham gia các hoạt động ngoại khóa trong trường – đó cũng là những “kênh” học hỏi rất quan trọng.

Kết luận

Sinh viên năm nhất có nên đi làm thêm không? Câu trả lời là “có thể”, nhưng không nên vội vàng. Hãy biết chọn đúng thời điểm, công việc phù hợp và sắp xếp hợp lý để vừa học tốt, vừa có thêm trải nghiệm quý giá. Khi cân bằng được cả hai, bạn sẽ trưởng thành nhanh hơn và chuẩn bị tốt cho tương lai phía trước.

Bài viết: Khánh Vy

Biên tập: Anh Thư

_________

Trung tâm Hướng nghiệp - Tư vấn việc làm, Trường Đại học Mở TP.HCM

Văn phòng làm việc: Phòng 011 - 97 Võ Văn Tần, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Tp.HCM

Điện thoại: (028) 39300952

• Email: huongnghiepvieclam@ou.edu.vn l jobfair@ou.edu.vn

• Website: https://vieclam.ou.edu.vn/vi

• Fanpage: https://www.facebook.com/CongthongtinvieclamOU/

• Tiktok: https://www.tiktok.com/@huongnghiepvieclamou