Bước vào ngưỡng cửa đại học, rất nhiều sinh viên mang theo áp lực phải "Đại học phải có thật nhiều bạn mới vui". Tuy nhiên, đây là một định kiến sai lầm. Niềm vui, sự trưởng thành và thành công ở đại học không đến từ số lượng bạn bè, mà đến từ chất lượng của những mối quan hệ bạn xây dựng được. Mối quan hệ bạn bè chất lượng là mối quan hệ cộng hưởng – nơi mọi người thúc đẩy nhau cùng tiến bộ, sẵn sàng chia sẻ cả thành công lẫn thất bại, chứ không phải là sự đồng hành hời hợt chỉ dành cho những cuộc vui nhất thời.

I. Đại học không cần nhiều bạn, chỉ cần đúng mối quan hệ

Thế nào là một mối quan hệ chất lượng ở đại học? Thực tế, sinh viên không cần và cũng khó có một nhóm bạn hoàn hảo có thể đáp ứng mọi nhu cầu từ học tập, vui chơi đến tâm sự. Việc kỳ vọng quá nhiều vào một nhóm duy nhất dễ khiến các mối quan hệ trở nên nặng nề và thiếu bền vững. Thay vào đó, một mạng lưới quan hệ vừa đủ sẽ phù hợp và thực tế hơn trong môi trường đại học.

Trong mạng lưới đó, sẽ có những mối quan hệ gắn với sinh hoạt học tập hằng ngày như bạn cùng lớp, cùng nhóm bài tập – những người hỗ trợ nhau về thông tin, tài liệu và tiến độ học tập. Bên cạnh đó là một vài người bạn thân thực sự, nơi bạn có thể chia sẻ áp lực, lo lắng về tương lai hay những câu chuyện cá nhân mà không sợ bị phán xét. Ngoài ra, còn có những mối quan hệ mang tính học hỏi và định hướng, như bạn cùng ngành, sinh viên khóa trước hay những người bạn quen qua câu lạc bộ, giúp bạn mở rộng góc nhìn và định hình con đường phát triển bản thân.

Khi hiểu rằng mỗi mối quan hệ đều có vai trò riêng, sinh viên sẽ bớt áp lực phải “kết bạn cho nhiều”, đồng thời biết cách đầu tư thời gian và cảm xúc một cách chọn lọc hơn. Chính sự chọn lọc đó mới là nền tảng giúp các mối quan hệ ở đại học trở nên bền vững và có ý nghĩa.

II. Phân biệt mối quan hệ lành mạnh và mối quan hệ độc hại

Một mối quan hệ lành mạnh là mối quan hệ khiến bạn được là chính mình. Ở đó, bạn được tôn trọng ranh giới cá nhân, được lắng nghe mà không bị phán xét, và được khích lệ khi cố gắng tiến bộ. Những người bạn như vậy không khiến bạn phải so sánh hay ganh đua, mà giúp bạn cảm thấy an tâm và có động lực hơn trong hành trình học tập.

Ngược lại, có những mối quan hệ tuy xuất hiện thường xuyên nhưng lại âm thầm tạo áp lực. Bạn có thể nhận ra điều này khi mỗi lần tiếp xúc xong đều cảm thấy kiệt sức, lo lắng hoặc có cảm giác “mắc nợ”. Khi một mối quan hệ chỉ tồn tại để lợi dụng thời gian, bài tập hay cảm xúc của bạn, việc thiết lập ranh giới hoặc buông bỏ là điều cần thiết và hoàn toàn không ích kỷ.

III. Cách xây dựng mối quan hệ hiệu quả khi đang học đại học

           Chủ động tiếp cận

Chủ động làm quen là một trong những cách hiệu quả nhất để xây dựng mối quan hệ cho sinh viên khi học đại học. Khi bạn ở trong một môi trường mới, việc bắt chuyện với một người mà bạn chưa từng gặp trước đây có thể là một điều khó khăn. Tuy nhiên, việc chủ động bắt chuyện có thể dẫn đến những cơ hội mới và vô vàn điều thú vị khác.

Một cách để chủ động làm quen và xây dựng các mối quan hệ đó là tham dự các sự kiện, hoạt động của trường hoặc tham gia các câu lạc bộ phù hợp. Đây là một cách tuyệt vời để gặp gỡ những người bạn hay giảng viên có cùng sở thích và đam mê. Khi tham dự những sự kiện này, hãy cố gắng bắt chuyện với những người mà bạn chưa từng gặp trước đây. Hãy thân thiện và cởi mở, đồng thời hỏi họ về sở thích, chuyên ngành hoặc đam mê của họ. 

Một cách khác để chủ động tiếp cận người khác là tham gia tích cực vào các cuộc thảo luận trong lớp. Trong giờ học, hãy thường xuyên đặt câu hỏi và cung cấp câu trả lời chu đáo cho giảng viên và bạn học của mình. Điều này không chỉ giúp bạn xây dựng mối quan hệ với bạn bè mà còn thể hiện sự quan tâm và gắn bó của bạn với chủ đề này.

Học cách nhớ tên của họ

Khi nói đến việc xây dựng các mối quan hệ bền vững, việc ghi nhớ tên của mọi người có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Khi bạn gọi đúng tên, đối phương sẽ cảm nhận được rằng mình được chú ý và tôn trọng, từ đó dễ mở lòng và sẵn sàng kết nối hơn. Một cái tên được nhớ đúng có thể giúp cuộc trò chuyện trở nên gần gũi hơn rất nhiều. 

Một cách đơn giản là hãy chủ động dùng tên của bạn bè, đồng nghiệp hoặc bạn cùng lớp khi bắt đầu một câu hỏi, đưa ra một nhận xét, hoặc kết thúc một cuộc trò chuyện. Ví dụ như khi nhờ bạn bè "Linh ơi, mai nhớ mang tài liệu cho nhóm nhé. Cảm ơn Linh nhiều", bằng việc sử dụng tên xuyên suốt trong giao tiếp sẽ giúp củng cố mối quan hệ một cách tinh tế, đồng thời thể hiện được sự thân thiện hơn.

Lắng nghe nhiều hơn

Trở thành một người biết lắng nghe là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà bạn cần có khi xây dựng các mối quan hệ ở trường đại học. Mọi người thích cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu.

Khi bạn đang trò chuyện với ai đó, hãy tập trung hoàn toàn vào họ bằng cách giao tiếp bằng mắt và tập trung vào những gì họ đang nói. Tránh ngắt lời họ và cố gắng không để tâm trí bạn nghĩ đến chuyện khác. Thay vào đó, hãy tập trung vào lời nói của họ và thể hiện rằng bạn đang quan tâm bằng cách gật đầu mỗi khi họ kết thúc một vấn đề, đặt câu hỏi để khai thác thêm và trả lời một cách phù hợp. Quan trọng hơn, hãy học cách đồng cảm. Khi người khác chia sẻ cảm xúc hay khó khăn, đôi khi họ không cần lời khuyên ngay lập tức, mà chỉ cần bạn thừa nhận cảm xúc của họ và cho họ thấy rằng họ không đơn độc. Điều này có thể giúp tạo ra mức độ hiểu biết và tin tưởng sâu sắc hơn giữa bạn và người kia.

Tích cực tham gia các câu lạc bộ và hoạt động ngoại khoá

Tham gia các hoạt động học thuật và ngoại khóa là một trong những cách hiệu quả giúp sinh viên mở rộng mối quan hệ và kết nối với những người bạn mới trong môi trường đại học. Thông qua các hoạt động này, bạn không chỉ gặp gỡ những người có chung sở thích mà còn có cơ hội học hỏi, trải nghiệm và phát triển bản thân trên nhiều phương diện khác nhau.

Những hoạt động học thuật như nhóm học tập, hội thảo hay câu lạc bộ chuyên ngành tạo điều kiện để bạn trao đổi với các sinh viên có tinh thần học hỏi cao, cùng định hướng phát triển, từ đó xây dựng mạng lưới quan hệ học tập và nghề nghiệp lâu dài.

Bên cạnh đó, các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ thể thao, nhóm nghệ thuật hay các chương trình tình nguyện giúp bạn kết nối với những người có chung đam mê ngoài giảng đường. Việc tham gia tích cực không chỉ giúp hình thành những mối quan hệ ý nghĩa mà còn góp phần nâng cao kỹ năng, làm đẹp hồ sơ cá nhân và thể hiện khả năng cân bằng giữa học tập và đời sống, đồng thời tạo cơ hội rèn luyện các kỹ năng mềm cần thiết cho tương lai.

Kết lại

Đại học không phải là hành trình để chứng minh bạn có nhiều bạn bè đến đâu, mà là quá trình học cách xây dựng và gìn giữ những mối quan hệ thực sự có giá trị. Khi biết chọn lọc, lắng nghe và tôn trọng ranh giới của bản thân cũng như của người khác, bạn sẽ dần hình thành được những mối quan hệ lành mạnh, giúp bạn cảm thấy an tâm, được đồng hành và cùng nhau trưởng thành. Hãy cho phép mình kết nối một cách chậm rãi nhưng chân thành, bởi chính những mối quan hệ chất lượng ấy sẽ trở thành điểm tựa quan trọng, không chỉ trong quãng đời sinh viên mà còn trên con đường phát triển lâu dài sau này.

Bài viết: Bảo Châu

______________

Thông tin liên hệ 

Trung tâm Hướng nghiệp – Tư vấn việc làm, Trường Đại học Mở TP.HCM

Văn phòng: Phòng 011, 97 Võ Văn Tần, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

• Điện thoại: (028) 3930 0952

• Email: huongnghiepvieclam@ou.edu.vn | jobfair@ou.edu.vn

• Website: https://vieclam.ou.edu.vn/vi

• Fanpage: https://www.facebook.com/CongthongtinvieclamOU/

• Tiktok: https://www.tiktok.com/@huongnghiepvieclamou